Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 33
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 33/ मन्त्र 26
    ऋषिः - विश्वामित्र ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - भुरिक् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    6

    इन्द्रो॑ वृ॒त्रम॑वृणो॒च्छर्द्ध॑नीतिः॒ प्र मा॒यिना॑ममिना॒द्वर्प॑णीतिः।अह॒न् व्यꣳसमु॒शध॒ग्वने॑ष्वा॒विर्धेना॑ऽअकृणोद्रा॒म्याणा॑म्॥२६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्रः॑। वृ॒त्रम्। अ॒वृ॒णो॒त्। शर्द्ध॑नीति॒रिति॒ शर्द्ध॑ऽनीतिः। प्र। मा॒यिना॑म्। अ॒मि॒ना॒त्। वर्प॑णीतिः। वर्प॑नीति॒रिति॒ वर्प॑ऽनीतिः ॥ अह॑न्। व्य॑ꣳस॒मिति॒ विऽअ॑ꣳसम्। उ॒शध॑क्। वने॑षु। आ॒विः। धेनाः॑ अ॒कृ॒णो॒त्। रा॒म्याणा॑म् ॥२६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्रो वृत्रमवृणोच्छर्धनीतिः प्र मायिनाममिनाद्वर्पणीतिः । अहन्व्यँसमुशधग्वनेष्वाविर्धेनाऽअकृणोद्राम्याणाम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्रः। वृत्रम्। अवृणोत्। शर्द्धनीतिरिति शर्द्धऽनीतिः। प्र। मायिनाम्। अमिनात्। वर्पणीतिः। वर्पनीतिरिति वर्पऽनीतिः॥ अहन्। व्यꣳसमिति विऽअꣳसम्। उशधक्। वनेषु। आविः। धेनाः अकृणोत्। राम्याणाम्॥२६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 33; मन्त्र » 26
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (शर्द्धर्पनीतिः) बलवान (वर्षणीतिः) नानाविध रूप धारण करणारा (उशधक्) शत्रूच्या पदार्थांना जिंकून आणणारा आणि चोर, लुटारूंचा नाश करणारा (इन्द्रः) सूर्यवत प्रतापी आपचा सभापती धर्मविरोधी सुष्ट शत्रूंना (अवृणोत्) शोधून काढो आणि त्यांचा नाश करो. कशाप्रकारे की जसा (वृत्रम्) प्रकाशाचा विरोध करणार्‍या मेघमंडळाला सूर्य छिन्न-भिन्न करतो. तद्वत आमच्या सभापतीने (मायिनाम्) दुर्बुद्धी, कपट, ठक आदी लोकांना (प्र, अमिनात्) ठार मारावे (वनेषु) तसेच वनात राहणार्‍या (व्यंसम्) लुटारू, दरोडेखोर, चोर आदीना (अहन्) पकडावे वा मारावे आणि (राम्याणाम्) आनंददायी उपदेशकांनी (धेनाः) वाणी सर्व लोकांना पवित्र वा सदाचारी करील अशी व्यवस्था राजाने (आविः अकृणोत्) करावी. जो राजा वरील सर्व कामें करणारा असेल, तोच राजा होण्यास पात्र असतो. ॥26॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. जे लोक सूर्याप्रमाणे स्वच्छ, प्रेरणादायक वाणी बोलतात. अग्नी जसा वनांना तसे जे शत्रूंना नष्ट करतात, दिवस जसा रात्रीला निवृत्त करतो तद्वत जे छल-कपट, अविधारूप अंधकाराला दूर करतात आणि शक्ती वाढवतात, तेच प्रतिष्ठित राजपुरूष म्हणविले जातात ॥26॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top