Yajurveda/33/90

यजुर्वेद - अध्याय 33/ मन्त्र 90

ऋषिः - त्रित ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - निचृद् बृहती स्वरः - मध्यमः

च॒न्द्रमा॑ऽअ॒प्स्वन्तरा सु॑प॒र्णो धा॑वते दि॒वि। र॒यिं पि॒शङ्गं॑ बहु॒लं पु॑रुस्पृह॒ꣳ हरि॑रेति॒ कनि॑क्रदत्॥९०॥

स्वर सहित पद पाठ

च॒न्द्रमाः॑। अ॒प्स्वित्य॒प्ऽसु। अ॒न्तः। आ। सु॒प॒र्णःऽइति॑ सुऽप॒र्णः। धा॒व॒ते॒। दि॒वि ॥ र॒यिम्। पि॒शङ्ग॑म्। ब॒हु॒लम्। पु॒रु॒स्पृह॒मिति॑ पु॒रु॒ऽस्पृह॑म्। हरिः॑। ए॒ति॒। कनि॑क्रदत् ॥९० ॥

स्वर रहित मन्त्र

चन्द्रमाऽअप्स्वन्तरा सुपर्णा धावते दिवि । रयिम्पिशङ्गम्बहुलम्पुरुस्पृहँ हरिरेति कनिक्रदत् ॥

स्वर रहित पद पाठ

चन्द्रमाः। अप्स्वित्यप्ऽसु। अन्तः। आ। सुपर्णःऽइति सुऽपर्णः। धावते। दिवि॥ रयिम्। पिशङ्गम्। बहुलम्। पुरुस्पृहमिति पुरुऽस्पृहम्। हरिः। एति। कनिक्रदत्॥९०॥

यजुर्वेद - अध्याय » 33; मन्त्र » 90
Acknowledgment

यजुर्वेद भाष्य (पण्डित वेदकुमार वेदालंकार) - मराठी

विषय - पुनश्‍च, तोच विषय -

शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे मनुष्यानो, ज्याप्रमाणे (सुपर्णः) मोहक, सुंदर गतीने चालणारा (चन्द्रमाः) शीतकारचंद्र (आकाशात येतो जातो) आणि (हरिः) घोडा जसा (कनिक्रदत्) जोराने खिंकाळत मार्गावर धावतो, तद्वत (हे मनुष्यानो), तुम्ही पुरुषार्थ करीत संपत्ती प्राप्ती कडे वाटचाल करा. चंद्र जसा (दिवि) सूर्याकडून प्रकाश घेऊन (अप्सु) अंतरिक्षाच्या (अन्तः) आत (आ, धावते) योग्य गतीने चालतो आणि (पुरुस्पृहम्) अनेकांना आठवणार्‍या (बहुलम्) अनेक (पिशङ्गम्) सुवर्ण (रजत आदी) धातूंच्या वर्णाप्रमाणे (रयिम्) कान्ती (एति) धारण करतो, तसे हे मनुष्यानो, तुम्हीही पुरुषार्थ करीत शीघ्र धन-संपत्ती प्राप्त करा. ॥90॥

भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. हे मनुष्यानो, जसे सूर्याद्वारे प्रकाशित होणारे चंद्र आदी लोक अंतरिक्षात येतात-जातात, आणि जसा एक उत्तम घोडा जोराने किंकाळतो व वेगाने धावतो, तसे तुम्ही सर्व जण अत्युत्तम अपूर्व शोभा धारण करून एकमेकाला सुखी करा ॥90॥

इस भाष्य को एडिट करें

इस मन्त्र के सभी भाष्य देखें -

पिछला मन्त्र

अगला मन्त्र

मेनू बार

साइडबार

यजुर्वेद अध्याय - 33

मन्त्र चुनें

चन्द्रमाऽअप्स्वन्तरा सुपर्णा धावते दिवि । रयिम्पिशङ्गम्बहुलम्पुरुस्पृहँ हरिरेति कनिक्रदत् ॥

यजुर्वेद भाष्य (पण्डित वेदकुमार वेदालंकार) - मराठी