यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 16
ऋषिः - भारद्वाज ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - निचृदार्षी गायत्री
स्वरः - षड्जः
0
अ॒ग्निस्ति॒ग्मेन॑ शो॒चिषा॒ यास॒द्विश्वं॒ न्यत्रिण॑म्। अ॒ग्निर्नो॑ वनते र॒यिम्॥१६॥
स्वर सहित पद पाठअ॒ग्निः ति॒ग्मेन॑। शो॒चिषा॑। यास॑त्। विश्व॑म्। नि। अ॒त्रिण॑म्। अ॒ग्निः। नः॒। व॒न॒ते॒। र॒यिम् ॥१६ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्निस्तिग्मेन शोचिषा यासद्विश्वन्न्यत्रिणम् । अग्निर्ना वनते रयिम् ॥
स्वर रहित पद पाठ
अग्निः तिग्मेन। शोचिषा। यासत्। विश्वम्। नि। अत्रिणम्। अग्निः। नः। वनते। रयिम्॥१६॥
विषय - अग्नि के समान तीक्ष्ण राजा ।
भावार्थ -
( अग्निः ) आग जिस प्रकार ( तिग्मेन शोचिषा ) अपनी तीक्ष्ण ज्वाला से ( विश्वं ) समस्त ( अत्रिणम् ) अपने खाने योग्य सूखे, गीले सब पदार्थों को ( नियासत् ) विनष्ट कर डालना है उसी प्रकार तेजस्वी, परंतप राजा ( अत्रिणम् ) प्रज्ञा के माल प्राण को खा जाने वाले राक्षस वृश्चिक, पुरुषों को और सिंह व्याघ्र आदि को अपने ( तिग्मेन ) तीक्ष्ण ( शोचिषा ) दीप्ति वाले आग्नेय अस्त्र से ( नियासत् ) सर्वथा विनष्ट कर डाले। और वही ( अग्निः ) तेजस्वी शत्रुतापक राजा ( नः ) हम में ( रयिम् ) ऐश्वर्य को ( वनते ) विभक्त करे ॥ शत० ९ । २ । २ । ५ ॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अग्निर्देवता । निचृदार्षी गायत्री । षड्जः ॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal