Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 11
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 36
    ऋषिः - गृत्समद ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    4

    नि होता॑ होतृ॒षद॑ने॒ विदा॑नस्त्वे॒षो दी॑दि॒वाँ२ऽअ॑सदत् सु॒दक्षः॑। अद॑ब्धव्रतप्रमति॒र्वसि॑ष्ठः सहस्रम्भ॒रः शुचि॑जिह्वोऽअ॒ग्निः॥३६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    नि। होता॑। हो॒तृ॒षद॑ने। हो॒तृ॒सद॑न॒ इति॑ होतृ॒सद॑ने। विदा॑नः। त्वे॒षः। दी॒दि॒वानिति॑ दीदि॒ऽवान्। अ॒स॒द॒त्। सु॒दक्ष॒ इति॑ सु॒ऽदक्षः॑। अद॑ब्धव्रतप्रमति॒रित्यद॑ब्धव्रतऽप्रमतिः। वसि॑ष्ठः। स॒ह॒स्र॒म्भ॒र इति॑ सहस्रम्ऽभ॒रः। शुचि॑जिह्व॒ इति॒ शुचि॑ऽजिह्वः। अ॒ग्निः ॥३६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    नि होता होतृषदने विदानस्त्वेषो दीदिवाँ ऽअसदत्सुदक्षः । अदब्धव्रतप्रमतिर्वसिष्ठः सहस्रम्भरः शुचिजिह्वोऽअग्निः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    नि। होता। होतृषदने। होतृसदन इति होतृसदने। विदानः। त्वेषः। दीदिवानिति दीदिऽवान्। असदत्। सुदक्ष इति सुऽदक्षः। अदब्धव्रतप्रमतिरित्यदब्धव्रतऽप्रमतिः। वसिष्ठः। सहस्रम्भर इति सहस्रम्ऽभरः। शुचिजिह्व इति शुचिऽजिह्वः। अग्निः॥३६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 36
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - जर माणसाने माणुसजन्मात येऊन (होतृषदने) दानशील विद्वानांच्या संगतीत राहून (दीदिवान्) धर्मयुक्त आचरण करण्याचा आणि (त्वेष:) शुभगुणांनी कीर्तीमंत (होण्याचा निश्चय केला आणि तसे आचरण केले, तर तो संपूर्ण सुखांची प्राप्ती करू शकेल) तसेच जर त्याने (विदान:) ज्ञानवृध्दीची इच्छा बाळगली (शुथिजिह्व:) सत्यभाषणाने आपली वाणी पवित्र ठेवली (सुदक्ष:) उत्तम शक्ती संपादिली (अदब्धव्रतप्रमति:) पालनीय धर्माचरणरुप व्रत स्वीकार (वसिष्ठ:) घरात स्थिर राहिला (वा स्थिरवृत्ती ठेवली), (सहस्रम्भर:) अगणित शुभगुण धारण केले, आणि जर असा (होता) शुभ गुण स्वीकारणारा मनुष्य निरंतर (न्यसदत्) (आपल्या या सद्गुणी स्वभावात ) स्थिर राहिला, तर संपूर्ण सुखी का होणार नाही! (अर्थात असा माणूस परम संतुष्ट व सुखी होतो) ॥36॥

    भावार्थ - भावार्थ - माता जर पित्याने आपल्या पुत्र-पुत्रींना चांगले शिक्षण देऊन विद्वान व विदुषी (शिक्षक, आचार्य वा गृहस्थ) यांच्याजवळ दीर्घकाळापर्यंत निरंतर चिकाटीने अध्ययन करण्यासाठी ठेवले, तर ते पुत्र पुत्री आपल्या वंशाला आणि देशाला सूर्य जसा गगनाला, तद्वत अवश्य प्रकाशमान करतील ॥36॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top