English
यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 51
यो वः॑ शि॒वत॑मो॒ रस॒स्तस्य॑ भाजयते॒ह नः॑। उ॒श॒तीरि॑व मा॒तरः॑॥५१॥
स्वर सहित पद पाठयः। वः॒। शि॒वत॑म॒ इति॑ शि॒वऽत॑मः। रसः॑। तस्य॑। भा॒ज॒य॒त॒। इ॒ह। नः॒। उ॒श॒तीरि॒वेत्यु॑श॒तीःऽइ॑व। मा॒तरः॑ ॥५१ ॥
स्वर रहित मन्त्र
यो वः शिवतमो रसस्तस्य भाजयतेह नः । उशतीरिव मातरः ॥
स्वर रहित पद पाठ
यः। वः। शिवतम इति शिवऽतमः। रसः। तस्य। भाजयत। इह। नः। उशतीरिवेत्युशतीःऽइव। मातरः॥५१॥
विषय - पुढील मंत्रातही तोच विषय सांगितला आहे -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (पतींचे वचन) हे स्त्रियांनो इथे अनेकवचनी संबोधन आहे, पण एक पती आपल्या पत्नीस म्हणत आहे, असे अभिप्रेत आहे) (व:) तुमचा आणि (न:) आमचा (इह) या गृहाश्रमामधे जो (शिवतम:) अत्यंत सुखकारी (रस:) कर्तव्य वा आनंद आहे, (तस्य) त्याचा (मातर; उशतीखि) एक माता ज्याप्रमाणे पुत्राला जवळ घेऊन अतुलनीय आनंदाचे सेवन करते, तद्वत तुम्हीही या गृहाश्रमातील त्या आनंदाचा उपभोग घ्या (दोघांनी मिळून या संसारातील कर्तव्यांचे पालन आणि आनंदाचे सेवन करावे) ॥51॥
भावार्थ - भावार्थ - स्त्रियांचे कर्तव्य आहे की त्यांनी आपापल्या पतीची सेवा तशाच प्रीतिभावनेने करावी की जशी माता-पिता आपल्या पुत्राची सेवा (लालन-पालन) करतात. त्याचप्रकारे पतीने देखील आपल्या पत्नीची प्रीतिपूर्वक सेवा करावी. ज्याप्रमाणे तहानलेले प्राणी पाण्यामुळे तृप्त व संतुष्ट होतात, त्याप्रमाणे पति व पत्नी यांनी उत्तम स्वभाव ठेवल्यास दोघांनाही प्रसन्नता लाभते किंवा लाभावी, असेच वर्तन दोघांनी ठेवावे ॥51॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal