Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 11
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 39
    ऋषिः - सिन्धुद्वीप ऋषिः देवता - वायुर्देवता छन्दः - विराट् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    सं ते॑ वा॒युर्मा॑त॒रिश्वा॑ दधातूत्ता॒नाया॒ हृद॑यं॒ यद्विक॑स्तम्। यो दे॒वानां॒ चर॑सि प्रा॒णथे॑न॒ कस्मै॑ देव॒ वष॑डस्तु॒ तुभ्य॑म्॥३९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सम्। ते॒। वा॒युः। मा॒त॒रिश्वा॑। द॒धा॒तु॒। उ॒त्ता॒नायाः॑। हृद॑यम्। यत्। विक॑स्त॒मिति॒ विऽक॑स्तम्। यः। दे॒वाना॑म्। चर॑सि। प्रा॒णथे॑न। कस्मै॑। दे॒व॒। वष॑ट्। अ॒स्तु॒। तुभ्य॑म् ॥३९ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    सन्ते वायुर्मातरिश्वा दधातूत्तानाया हृदयँयद्विकस्तम् । यो देवानाञ्चरसि प्राणथेन कस्मै देव वषडस्तु तुभ्यम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    सम्। ते। वायुः। मातरिश्वा। दधातु। उत्तानायाः। हृदयम्। यत्। विकस्तमिति विऽकस्तम्। यः। देवानाम्। चरसि। प्राणथेन। कस्मै। देव। वषट्। अस्तु। तुभ्यम्॥३९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 39
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (पति म्हणतो) हे पत्नी, माझी प्रिय राणी, (उत्तानाया:) महान व शुभ लक्षणांनी युक्त असे (ते) तुझे (यत्) जे (विकस्तम्) सुशिक्षित, सुसंस्कारित (हृदयम्) अंत:करण आहे, त्याला यज्ञाद्वारे शुद्ध केलेल्या (मातरिश्वा) (आकाशस्य) (वायु:) पवनाने (संदशाधु) उत्तमप्रकारे पुष्ट करावे. (तुझ्या शुभ भावनांनी भरलेल्या हृदयाला यज्ञाने अधिकच उदात्त व महान बनवावे) (पत्नी म्हणते) हे (देव) प्रिय सुख देणार्‍या हे पति, हे स्वामी, (य:) आपण जो विद्वान आहांत, ते (प्राणथेम) सुखदायक प्राणवायूद्वारे (देवानाम्) जसे धर्मात्मा विद्वज्जनांशी शांत सुशिक्षित मनाने (चरसि) वागता, तशाच प्रकारचे (कस्मै) सुखकारक (तुभ्यम्) आपणाप्रत (वषट्) क्रिया-कौशल्य वा आचरण माझ्याकडून आपणांस (अस्तु) मिळो (मी धर्मात्मा विद्वानांनी दाखविलेल्या सुखमय रीतीने आपणाशी वागावे) ॥39॥

    भावार्थ - भावार्थ - पूर्ण युवा पुरुष ज्या ब्रह्मचारिणी कुमारिकेशी विवाह करतो, तिच्याशी त्याने कधीही विपरीत वा अप्रिय आचरण करू नये. तसेच पूर्ण युवावस्था प्राप्त कुमारिका कन्येने ज्या कुमार ब्रह्मचार्‍याबरोबर विवाह केला असेल, त्याचे तिने कधीही अनिष्ट चिंतन करू नये. अशाप्रकारे दोघांनी एकमेकाशी प्रेमपूर्वक व्यवहार करीत गुहकार्ये पूर्ण करावीत. ॥39॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top