Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 11
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 18
    ऋषिः - मयोभूर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृदनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    आ॒गत्य॑ वा॒ज्यध्वा॑न॒ꣳ सर्वा॒ मृधो॒ विधू॑नुते। अ॒ग्निꣳ स॒धस्थे॑ मह॒ति चक्षु॑षा॒ निचि॑कीषते॥१८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ॒गत्येत्या॒ऽऽगत्य॑। वा॒जी। अध्वा॑नम्। सर्वाः॑। मृधः॑। वि। धू॒नु॒ते॒। अ॒ग्निम्। स॒धस्थ॒ इति॑ स॒धस्थे॑। म॒ह॒ति। चक्षु॑षा। नि। चि॒की॒ष॒ते॒ ॥१८ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    आगत्य वाज्यध्वानँ सर्वा मृधो विधूनुते । अग्निँ सधस्थे महति चक्षुषा नि चिकीषते ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    आगत्येत्याऽऽगत्य। वाजी। अध्वानम्। सर्वाः। मृधः। वि। धूनुते। अग्निम्। सधस्थ इति सधस्थे। महति। चक्षुषा। नि। चिकीषते॥१८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 18
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे राजा, ज्याप्रमाणे (वाजी) एक वेगवान घोडा (अध्यानम्) मार्गावर (आगत्य) येऊन (सर्वा:) सर्व (मृध:) युद्धांमध्ये (शत्रुपक्षाला आपल्या वेग व चापल्य आदी गुणांनी (विधुनुते) कंपायमान करतो आणि ज्याप्रमाणे एक गृहाश्रमी पुरुष (चक्षुषा) आपल्या नेत्रांनी (महति) महान व सुंदर (सधस्थे) स्थानात (अग्निम्) अग्नीचे (निचिकीषते) चयन करू इच्छितो (सर्व वाछित अथवा योग्य स्थानात महायज्ञ होत असलेला आपल्या दृष्टीने पाहू इच्छितो) त्याप्रमाणे हे राजा, आपण सर्व संग्रामामधे विजयी व्हा आणि घराघरात विद्यासपयज्ञाचा प्रसार करा. ॥18॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. गृहस्थीजनांना पाहिजे की त्यांनी घोड्याप्रमाणे वेगाने येण्या-जाण्याचे कौशल्य मिळवावे. आणि शत्रूंना जिंकून आग्नेयादी अस्त्र विद्या प्राप्त करून, तसेच (शत्रूच्या शक्तीच्या तुलनेत) आपल्या शक्ती व तयारीचा विचार करून तसेच आपल्यातील राग, द्वेषादी दोष शांत करून, अधर्मी शत्रूंना जिंकावे ॥18॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top