Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 19/ मन्त्र 3
    ऋषिः - आभूतिर्ऋषिः देवता - सोमो देवता छन्दः - भुरिक् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    3

    वा॒योः पू॒तः प॒वित्रे॑ण प्र॒त्यङ् सोमो॒ऽअति॑द्रुतः। इन्द्र॑स्य॒ युज्यः॒ सखा॑। वा॒योः पू॒तः प॒वित्रे॑ण प्राङ् सोमो॒ऽअति॑द्रुतः। इन्द्र॑स्य॒ युज्यः॒ सखा॑॥३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वा॒योः। पू॒तः। प॒वित्रे॑ण। प्र॒त्यङ्। सोमः॑। अतिद्रु॑त॒ इत्यति॑ऽद्रुतः। इन्द्र॑स्य। युज्यः॑। सखा॑। वा॒योः। पू॒तः। प॒वित्रेण॑। प्राङ्। सोमः॑। अति॑द्रुत॒ इत्यति॑ऽद्रुतः। इन्द्र॑स्य। युज्यः॑। सखा॑ ॥३ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    वायोः पूतः पवित्रेण प्रत्यङ्क्सोमोऽअतिद्रुतः । इन्द्रस्य युज्यः सखा वायोः पूतः पवित्रेण प्रत्यङ्क्सोमोऽअतिद्रुतः इन्द्रस्य युज्यः सखा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    वायोः। पूतः। पवित्रेण। प्रत्यङ्। सोमः। अतिद्रुत इत्यतिऽद्रुतः। इन्द्रस्य। युज्यः। सखा। वायोः। पूतः। पवित्रेण। प्राङ्। सोमः। अतिद्रुत इत्यतिऽद्रुतः। इन्द्रस्य। युज्यः। सखा॥३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 19; मन्त्र » 3
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यानो, (सोमः) सोमलता आदी वनस्पतींचे जे औषधीगुण आहेत, त्यांना (प्राङ्) चांगल्याप्रकारे (अतिद्रुतः) अतिशीघ्र प्रभावकारी करण्यासाठी (वाथोः) वायूच्या (पवित्रेण) पवित्र करणाऱ्या विधिने (पूतः) पवित्र करा आणि (इन्द्रस्य) इन्द्रियांचा स्वामी जो जीव त्याचा (युज्यः) योग्य (सखा) मित्र करा (सोम आदी औषधींच्या गुणांना वायूने वाळवून अधिक प्रभावशाली करा आणि रोगी प्राण्याला द्या.) हा (सोमः) तयार केलेला औषधीरस (प्रत्यङ्) प्रत्यक्ष शरीराशी संबंध झाल्यानंतर (अतिद्रुतः) अतिशीघ्र प्रभाव करतो. तो (वायोः) वायूद्वारा (पूतः) शुद्ध होतो (इन्द्रस्य) एखादा परम ऐश्वर्यशाली राजा जसा (युज्यः) योग्यवेळी योग्य (सखा) सहायक वा मित्र होतो, (तद्वत रोगी व्यक्तीसाठी मित्रवत तो रस उपकारी होतो) हे मनुष्यानो, तुम्ही या रसाचे सेवन करीत रहा. ॥3॥

    भावार्थ - भावार्थ - ज्या औषधीयुक्त वनस्पती शुद्धस्थानात, शुद्ध जलात आणि शुद्ध स्वच्छ वातावरणात उत्पन्न होतात, त्या रोग होण्यापूर्वी (प्रतिकारक) आणि रोग झाल्यानंतर रोगनिवारक असतात. सर्व लोकांनी त्या औषधीचे सेवन करावे. त्यांना आपला मित्र मानावा ॥3॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top