यजुर्वेद - अध्याय 19/ मन्त्र 53
त्वया॒ हि नः॑ पि॒तरः॑ सोम॒ पूर्वे॒ कर्मा॑णि च॒क्रुः प॑वमान॒ धीराः॑। व॒न्वन्नवा॑तः परि॒धीँ१ऽरपो॑र्णु वी॒रेभि॒रश्वै॑र्म॒घवा॑ भवा नः॥५३॥
स्वर सहित पद पाठत्वया॑। हि। नः॒। पि॒तरः॑। सो॒म॒। पूर्वे॑। कर्मा॑णि। च॒क्रुः। प॒व॒मा॒न॒। धीराः॑। व॒न्वन्। अवा॑तः। प॒रि॒धीनिति॑ परि॒ऽधीन्। अप॑। ऊ॒र्णु॒। वी॒रेभिः॑। अश्वैः॑। म॒घवेति॑ म॒घऽवा॑। भ॒व॒। नः॒ ॥५३ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वया हि नः पितरः सोम पूर्वे कर्माणि चक्रुः पवमान धीराः । वन्वन्नवातः परिधीँरपोर्णु वीरेभिरश्वैर्मघवा भवा नः ॥
स्वर रहित पद पाठ
त्वया। हि। नः। पितरः। सोम। पूर्वे। कर्माणि। चक्रुः। पवमान। धीराः। वन्वन्। अवातः। परिधीनिति परिऽधीन्। अप। ऊर्णु। वीरेभिः। अश्वैः। मघवेति मघऽवा। भव। नः॥५३॥
विषय - पुन्हा, तोच विषय -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (पुत्राला संबोधून एक पिता म्हणत आहे) (पवमान) पवित्र कर्म करणाऱ्या आणि इतरांना पवित्र आचरण करविणाऱ्या (सोम) हे माझ्या ऐश्वर्यशाली पुत्रा, (त्वया) तुझ्या सह (वा तुझ्याप्रमाणे) (नः) आमचे (धीराः) बुद्धिमान (पूर्वेः) पूर्वी झालेले (पितरः) पिता, पितामह आदी होऊन गेलेले ज्ञानी लोक ज्या धर्ममय (कर्माणि) कर्म (चक्रुः) करून गेले, त्याच्या प्रमाणे तीच धर्ममय कर्मे आम्ही (तुझ्या वडीलांनी) देखील करावीत. तू (अवातः) हिंसाविरहित (वन्वन्) आणि धर्ममय कर्म करीत, हे पुत्रा, तू (वीरेभिः) वीर पुरूषांसह आणि (अश्वैः) घोडे आदी उपयोगी पशूंसह (नः) आमच्या शत्रूंना (परिधीन्) चारही दिशांनी व सर्व मार्गांनी वेढून (अपोर्णु) वा कैद करून आमच्याजवळ (मघवा) ऐश्वर्यशाली (वा यशवंत) (भव) होऊन ये. ॥53॥
भावार्थ - भावार्थ - मनुष्यांनी (राज्यातील प्रणेते) आपल्या धर्मनिष्ठ पिता आदी वरिष्ठजनांचे अनुकरण करीत शत्रूंचे निवारण करावे आणि आपल्या (राज्याच्या) सैन्याचा विभागांना (स्थल सेना, वायुसेना आदींना) सहकार्य करावे व त्याप्रकारे सुखी व्हावे ॥53॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal