Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 19/ मन्त्र 58
    ऋषिः - शङ्ख ऋषिः देवता - पितरो देवताः छन्दः - विराट् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    3

    आ य॑न्तु नः पि॒तरः॑ सो॒म्यासो॑ऽग्निष्वा॒त्ताः प॒थिभि॑र्देव॒यानैः॑। अ॒स्मिन् य॒ज्ञे स्व॒धया॒ मद॒न्तोऽधि॑ ब्रुवन्तु॒ तेऽवन्त्व॒स्मान्॥५८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ। य॒न्तु॒। नः॒। पि॒तरः॑। सो॒म्यासः॑। अ॒ग्नि॒ष्वा॒त्ताः। अ॒ग्नि॒ष्वा॒त्ता इत्य॑ग्निऽस्वा॒त्ताः। प॒थिभि॒रिति॑ प॒थिऽभिः॑। दे॒व॒यानै॒रिति॑ देव॒ऽयानैः॑। अ॒स्मिन्। य॒ज्ञे। स्व॒धया॑। मद॑न्तः। अधि॑। ब्रु॒व॒न्तु॒। ते। अ॒व॒न्तु॒। अ॒स्मान् ॥५८ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    आयन्तु नः पितरः सोम्यासोग्निष्वात्ताः पथिभिर्देवयाणैः । अस्मिन्यज्ञे स्वधया मदन्तोधिब्रुवन्तु ते वन्त्वस्मान् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    आ। यन्तु। नः। पितरः। सोम्यासः। अग्निष्वात्ताः। अग्निष्वात्ता इत्यग्निऽस्वात्ताः। पथिभिरिति पथिऽभिः। देवयानैरिति देवऽयानैः। अस्मिन्। यज्ञे। स्वधया। मदन्तः। अधि। ब्रुवन्तु। ते। अवन्तु। अस्मान्॥५८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 19; मन्त्र » 58
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (विद्यार्थ्यांची कामना) (सोम्यासः) चंद्रमा प्रमाणे शांत, शीतल म्हणजे शम, दमादीगुणांनी युक्त तसेच (अग्निष्वात्ताः) अग्नी (वायु, जल आदी) पदार्थविद्येत (भौतिकशास्त्रात) निपुण असे जे (नः) आमचे (पितरः) अन्न आणि विद्येच्या दानाद्वारे आमचे रक्षक, जनक (पिता आदी) आणि उपदेशगण आहेत, (ते) ते (देवयानैः) आप्त लोकांनी स्वीकारलेल्या (पथिभिः) धर्ममय मार्गांनी चालून (आम्हा विद्यार्थ्याकडे) (आ, यन्तु) यावेत. आणि (अस्मिन्‌) या (यज्ञे) अध्यापन, उपदेशरूप यज्ञात सम्मिलित होऊन (स्वधया) त्यांनी (इथे प्रस्तुत केलेल्या) भोजनाचे (मदन्तः) आनंदित होऊन (अस्मान्‌) आम्हाला (अधि, ब्रुवन्तु) आमचे मार्गदर्शक होऊन उपदेश करावा, आम्हाला अध्यापन करावे आणि अशाप्रकारे (अवन्तु) आमचे रक्षण करावे. ॥58॥

    भावार्थ - भावार्थ - विद्यार्थ्यांसाठी हे उचित आहे की त्यांनी विद्या आणि वय यांमधे जे त्यांच्यापेक्षा अधिक विद्वान असतील, त्यांच्याकडून विद्या शिकावी, त्यांच्या आश्रयात वा रक्षणात राहून सत्यवादी, निष्कपट आणि परोपकारी व्हावे. उपदेशकांनी दाखविलेल्या मार्गाने जाऊन (उद्दिष्ट प्राप्त करून) इतरांचेही रक्षण करावे ॥58॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top