English
यजुर्वेद - अध्याय 19/ मन्त्र 20
ऋषिः - हैमवर्चिर्ऋषिः
देवता - यजमानो देवता
छन्दः - भुरिगुष्णिक्
स्वरः - ऋषभः
2
प॒शुभिः॑ प॒शूना॑प्नोति पुरो॒डाशै॑र्ह॒वीष्या। छन्दो॑भिः सामिधे॒नीर्या॒ज्याभिर्वषट्का॒रान्॥२०॥
स्वर सहित पद पाठप॒शुभि॒रिति॑ प॒शुभिः॑। प॒शून्। आ॒प्नो॒ति॒। पु॒रो॒डाशैः॑। ह॒वीषि॑। आ। छन्दो॑भि॒रिति॒ छन्दः॑ऽभिः। सा॒मि॒धे॒नीरिति॑ साम्ऽइधे॒नीः। या॒ज्या᳖भिः। व॒ष॒ट्का॒रानिति॑ वषट्ऽका॒रान् ॥२० ॥
स्वर रहित मन्त्र
पशुभिः पशूनाप्नोति पुरोडाशैर्हवीँष्या । छन्दोभिः सामिधेनीर्याज्याभिर्वषट्कारान् ॥
स्वर रहित पद पाठ
पशुभिरिति पशुभिः। पशून्। आप्नोति। पुरोडाशैः। हवीषि। आ। छन्दोभिरिति छन्दःऽभिः। सामिधेनीरिति साम्ऽइधेनीः। याज्याभिः। वषट्कारानिति वषट्ऽकारान्॥२०॥
विषय - पुनश्च, तोच विषय -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, ज्या प्रमाणे कोणीही सद्गृहस्थ (पशुभिः) गौ आदी पशूंचे (पालन-संगोपन-वृद्धी करतो, तसेच (पुरोडाशैः) शिजविण्याच्या योग्य क्रियांद्वारे (हवींषि) होम करण्यास योग्य अशा उत्तम पदार्थ (एकत्रित करतो) (तसे तुम्हीही करा) हे लोकहो, जसे कोणी विद्वान (छन्दोभिः) गायत्री आदी छंद शास्त्राद्वारे (सामिधेनीः) अग्नीला उत्तमप्रकारे प्रदीप्त करणाऱ्या समिधा एकत्रित करतो आणि (याज्याभिः) यज्ञ-क्रिया, विधीद्वारे (वषट्कारान्‌) धर्मयुक्त कार्य करतो, तो (आ, आप्नोति) सुख प्राप्त करतो, तुम्ही समाजातील इतर सर्वलोकांनीही तसेच केले पाहिजे ॥20॥
भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. या जगात जो माणूस अनेक पशूंचे पालन करतो, सदा यज्ञ करतो, यज्ञानंतर अवशिष्ट शेष अन्नादीचे सेवन करतो, वेदांचे अध्ययन-पठन करतो आणि केवळ सत्यकर्में करतो, तो या संसारात अवश्यमेव प्रशंसनीय ठरतो. ॥20॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal