Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 21
    ऋषिः - वत्सप्रीर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृदार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    अक्र॑न्दद॒ग्नि स्त॒नय॑न्निव॒ द्यौः क्षामा॒ रेरि॑हद् वी॒रुधः॑ सम॒ञ्जन्। स॒द्यो ज॑ज्ञा॒नो वि हीमि॒द्धोऽअख्य॒दा रोद॑सी भा॒नुना॑ भात्य॒न्तः॥२१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अक्र॑न्दत्। अ॒ग्निः। स्त॒नय॑न्नि॒वेति॑ स्त॒नय॑न्ऽइव। द्यौः। क्षामा॑। रेरि॑हत्। वी॒रुधः॑। स॒म॒ञ्जन्निति॑ सम्ऽअ॒ञ्जन्। स॒द्यः। ज॒ज्ञा॒नः। वि। हि। ई॒म्। इ॒द्धः। अख्य॑त्। आ। रोद॑सी॒ इति॒ रोद॑सी। भा॒नुना॑। भा॒ति॒। अ॒न्तरित्य॒न्तः ॥२१ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    अक्रन्ददग्नि स्तनयन्निव द्यौः क्षामा रेरिहद्वीरुधः समञ्जन् । सद्यो जज्ञानो वि हीमिद्धोऽअख्यदा रोदसी भानुना भात्यन्तः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अक्रन्दत्। अग्निः। स्तनयन्निवेति स्तनयन्ऽइव। द्यौः। क्षामा। रेरिहत्। वीरुधः। समञ्जन्निति सम्ऽअञ्जन्। सद्यः। जज्ञानः। वि। हि। ईम्। इद्धः। अख्यत्। आ। रोदसी इति रोदसी। भानुना। भाति। अन्तरित्यन्तः॥२१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 12; मन्त्र » 21
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (ईश्‍वराचा उपदेश) हे मनुष्यांनो, ज्याप्रमाणे (घौ:) सूर्य आणि (अग्नि:) विद्युत अग्नी (स्तमयन्निव) कडकडाट नाद करीत (वीरुद्ध:) औषधीना (समज्जन्‌) पोषण देत (सघ:) शीघ्र (हि) अतिशीघ्र (अक्रन्दत्‌) पदार्थांना इकडे तिकडे चालवितो (अग्नी पदार्थांच्या गती, वहन-वाहन आदीचे कारण आहे) तसेच (क्षामा) पृथ्वीला (रेरिहत्‌) कंपित करतो आणि हा विद्युत अग्नी (जज्ञान:) व्यक्त वा प्रकट होऊन (इद्ध:) प्रकाशित होतो व प्रकाश देतो आणि सूर्य (भानुना) किरणांद्वारे (रोयसी) आकाश आणि पृथ्वीला (ईम्‌) सर्वदिशांनी (व्यव्यत्‌) विख्यात वा प्रकाशित करतो आणि ब्रह्मांडा (अन्त:)मध्ये (आभाति) शोभित होतो, त्याप्रमाणे तुम्ही मनुष्यांनी देखील (पुरुषार्थ, उद्यम, सदाचरण आदीद्वारे) शोभित वा कीर्तिमान व्हायला पाहिजे ॥21॥

    भावार्थ - भावार्थ - ईश्‍वराने सूर्यलोकाची उत्पत्ती यासाठी केली की सूर्याने विद्युतेप्रमाणे सर्व लोकांना आकर्षणशक्तीद्वारे बद्ध संयुक्त ठेवावे आणि औषधी आदी पदार्थांच्या वृद्धीचे कारण व्हावे. (याशिवाय परमेश्‍वराने हा उपदेश दिला की) जसा सूर्य सर्व भूमंडलात शोभायमान आहे, तसे राजा आदी जनांनीदेखील शोभिवंत कीर्तिमंत व्हावे. ॥21॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top