English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
मन्त्र चुनें
यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 32
ऋषिः - तापस ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - विराडनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
3
प्रेद॑ग्ने॒ ज्योति॑ष्मान् याहि शि॒वेभि॑र॒र्चिभि॒ष्ट्वम्। बृ॒हद्भि॑र्भा॒नुभि॒र्भास॒न् मा हि॑ꣳसीस्त॒न्वा प्र॒जाः॥३२॥
स्वर सहित पद पाठप्र। इत्। अ॒ग्ने॒। ज्योति॑ष्मान्। या॒हि॒। शि॒वेभिः॑। अ॒र्चिभि॒रित्य॒र्चिऽभिः॑। त्वम्। बृ॒हद्भि॒रिति॑ बृ॒हत्ऽभिः॑। भा॒नुभि॒रिति॑ भा॒नुऽभिः॑। भास॑न्। मा। हि॒ꣳसीः॒। त॒न्वा᳖। प्र॒जा इति॑ प्र॒ऽजाः ॥३२ ॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रेदग्ने ज्योतिष्मान्याहि शिवेभिरर्चिभिष्ट्वम् । बृहद्भिर्भानुभिर्भासन्मा हिँसीस्तन्वा प्रजाः ॥
स्वर रहित पद पाठ
प्र। इत्। अग्ने। ज्योतिष्मान्। याहि। शिवेभिः। अर्चिभिरित्यर्चिऽभिः। त्वम्। बृहद्भिरिति बृहत्ऽभिः। भानुभिरिति भानुऽभिः। भासन्। मा। हिꣳसीः। तन्वा। प्रजा इति प्रऽजाः॥३२॥
विषय - यानंतर पुढील मंत्रात हे सांगितले आहे की राजाने कोणासाठी काय काय करावे?
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे (अग्ने) विद्येचा प्रसार-विस्तार करणारे हे विद्वान महोदय, (त्वम्) आपण (ज्योतिष्मान्) सूर्याच्या ज्योतीप्रमाणे प्रकाशमान आणि (शिवेभि:) मंगलकारी (अर्चिभि:) सत्काराच्या साधनांनी सत्कृत झालेले आहात आणि (वृहद्भि:) महान (भानुभि:) प्रकाशगुणांनी (कीर्तीने) (इत्) निश्‍चयाने (भासन्) प्रकाशमान वा कीर्तिमंत आहात. तशा प्रकारे (यापुढेही) (प्रयाहि) सुख प्राप्त करीत रहा आणि आपल्या (तन्वा) शरीराने (प्रजा:) कोणा पालनीय प्राण्याला (मा) हिंसी) मारूं नका ॥32॥
भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. सेनापती आदी राजपुरुषांसह विद्यमान असलेले, हे राजा, आपण आपल्या शरीराने कोणा अनपराधी प्राण्याला मारू नका. आपण विद्या आणि न्यायाने वागत प्रजापालन करा आणि जिवंतपणी जगाच्या सुखाचे आनंद घ्या आणि शरीरत्यागानंतर मुक्तीचे सुख अनुभवा ॥32॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal