Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 117
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - गायत्री स्वरः - षड्जः
    4

    अ॒ग्निः प्रि॒येषु॒ धाम॑सु॒ कामो॑ भू॒तस्य॒ भव्य॑स्य। स॒म्राडेको॒ विरा॑जति॥११७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒ग्निः। प्रि॒येषु॑। धाम॒स्विति॒ धाम॑ऽसु। कामः॑। भू॒तस्य॑। भव्य॑स्य। स॒म्राडिति॑ स॒म्ऽराट्। एकः॑। वि। रा॒ज॒ति॒ ॥११७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अग्निः प्रियेषु धामसु कामो भूतस्य भव्यस्य । सम्राडेको वि राजति ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अग्निः। प्रियेषु। धामस्विति धामऽसु। कामः। भूतस्य। भव्यस्य। सम्राडिति सम्ऽराट्। एकः। वि। राजति॥११७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 12; मन्त्र » 117
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (सम्राट्) उत्तम आचरण करणारे, कीर्तिमान (एक:) केवळ एक परमेश्‍वराप्रमाणे आत्मनिर्भर (काम:) प्रजेला प्रिय आणि (अग्नि:) अग्नीप्रमाणे तेजस्वी असे जे जे विद्यमान सभापती (राजा वा राष्ट्राध्यक्ष) आहेत (भूतस्य) अथवा जे होऊन गेले आहेत आणि (भव्यस्य) जे होणार आहेत, असे सभापती (राजा वा राष्ट्राध्यक्ष) आपल्या (प्रियेषु) सर्व प्रिय (धामसु) जन्म, स्थान आणि नावाने (विराजाति) प्रकाशित होतात वा कीर्ति मिळवितात. (त्यांच्यामुळे त्यांच्या गावाची, नावाची कीर्ती वाढते), असा मनुष्यच राज्याधिकारी वा राष्ट्राध्यक्ष होण्यास पात्र असतो. ॥117॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे जी माणसे परमात्म्याच्या गुण, कर्म आणि स्वभावाप्रमाणे आपले गुण, कर्म स्वभाव ठेवतात, तेच चक्रवर्ती राज्याचे राजा होण्यास पात्र असतात. ॥117॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top